Waarvoor kunt u bij ons terecht? Met twee voorbeelden vertelt bekkenbodemverpleegkundige Marie-Christine Krol-Brandes hoe het gaat…
09:00 uur: Afspraak met Mevrouw De Jong
Wat vooraf ging
“Mevrouw De Jong moest naar de huisarts voor een uitstrijkje. Ze besloot hem ook te vertellen over de klachten die ze had. Na het horen van haar verhaal stelt de huisarts voor om haar naar het bekkenbodemcentrum te verwijzen. Na wat aarzeling stemt mevrouw daar mee in. De huisarts stuurt via het digitale systeem een verwijzing naar het Bekkenbodemcentrum.”
Voorbereiding intake Bekkenbodemcentrum
“Naar aanleiding van deze verwijzing leg ik telefonisch contact en vraag mevrouw of ze open staat voor het maken van een afspraak voor een intakegesprek. Mevrouw wil, voor ze hiermee akkoord gaat, nog wel iets weten over het verdere verloop. Ik leg uit dat dit intakegesprek noodzakelijk is in haar situatie, omdat het bij haar niet gaat om duidelijke klachten op het gebied van één specialist. Als mevrouw er mee instemt om een afspraak te maken, stuur ik haar ter voorbereiding een vragenlijst en een drink-plaslijst toe. Het is de bedoeling dat mevrouw die invult en meeneemt naar de afspraak. Tijdens het intakegesprek zal ik die met haar bespreken, evenals de klachten die er zijn, haar gezondheid in het algemeen, het gebruik van medicijnen, de impact van de klachten op het dagelijks leven etc.”
Het intakegesprek
“Voor mij zit een jonge, vlotte vrouw van 37 jaar, getrouwd en moeder van drie kinderen. Ze werkt in een winkel en houdt van hardlopen. Mevrouw vertelt dat haar klachten al een beetje zijn ontstaan na haar laatste bevalling acht jaar geleden. Steeds verloor ze wat urine. Ze deed wel bekkenbodemoefeningen (gevonden via een website), maar nog steeds verliest ze urine. En sinds het laatste jaar wordt het alleen maar erger. Bij het minste aandranggevoel gaat ze al naar het toilet, uit angst voor urineverlies. Ook het vrijen gaat niet meer zoals een paar jaar terug. Er is angst om urine te verliezen, maar ook merkte ze de laatste tijd al een paar keer dat de gemeenschap best pijnlijk was. Dat maakt dat ze wat terughoudender wordt naar haar man…”
“Mevrouw vertelt ook dat ze sinds een aantal maanden gestopt is met hardlopen. Ze vindt het urineverlies zo erg.” Mevrouw De Jong: “Een inlegkruisje gebruiken gaat nog, maar met zo’n dik verband voel je je wel heel erg vies. Dat doe ik echt niet meer…” “Ze wandelt nu wel en ook zwemt ze een keer in de week. Maar ze mist het hardlopen erg. Tijdens haar werk heeft mevrouw tot nu toe niet veel hinder van haar klachten. Al voelt ze zich ’s avonds wel erg vermoeid en merkt ze, zeker na veel staan en lopen, een soort pijn in haar onderrug en in haar liezen/bovenbenen.”
“Na deze inventarisatie van haar klachten neem ik met mevrouw de ingevulde formulieren door. Tijdens het vervolg van het gesprek komt nog aan de orde dat mevrouw verder een goede gezondheid heeft, niet eerder operaties heeft ondergaan en geen medicijnen gebruikt. Afrondend stel ik mevrouw voor om haar in te plannen op het bekkenbodemspreekuur in Oostburg. Daar krijgt ze op één middag afspraken met diverse specialisten: bij de uroloog, de gynaecoloog, de bekkenfysiotherapeut en de psycholoog/seksuoloog. De specialist die stoelgangsproblematiek beoordeelt plan ik niet in, omdat ze op dat gebied geen klachten heeft. Mevrouw vraagt nog wel waarom er ook een afspraak bij de psycholoog/seksuoloog wordt gemaakt. Daar ziet ze de zin niet zo van in. Ik leg uit dat deze afspraak er standaard in opgenomen is, omdat daarin zaken aan de orde komen als: wat doen de huidige klachten met je gevoel van vrouw zijn, met je gevoel van eigenwaarde, maar ook wat het effect ervan is op de (seksuele) relatie. Met name dit laatste is voor veel mensen best lastig om met anderen te bespreken. Daarom bieden we hier tijdens dit spreekuur ruimte voor. Mevrouw begrijpt het na deze uitleg en gaat er mee akkoord dat ik haar inplan op het eerstvolgende spreekuur. Ter voorbereiding hierop maak ik een verslag van het intakegesprek dat de specialisten bij de afspraak kunnen raadplegen.”
Multidisciplinair bekkenbodemspreekuur
Tijdens dit spreekuur doen de diverse specialisten onderzoek bij mevrouw De Jong. Ze bespreken met haar wat hun bevindingen zijn en wat hun idee is voor een behandeling. Aansluitend aan dit spreekuur is er een multidisciplinair overleg. Daar bespreken de artsen ook haar situatie. Na dit overleg informeer ik mevrouw over de voorgestelde behandeling. In haar geval is dit een hersteloperatie door de gynaecoloog, zodat o.a. de pijn in de onderbuik en rug zullen verdwijnen. De verwachting is dat ook de pijn bij het vrijen duidelijk zal verminderen. Ook krijgt mevrouw een verwijzing voor begeleiding door een bekkenfysiotherapeut, zowel voor als na de operatie. Dit is voor extra bewustwording en controle over de bekkenbodemspieren en bevordert het herstel.
6 maanden later
Mevrouw de Jong is een aantal maanden na haar operatie klachtenvrij als het gaat om de verzakking. Ook de pijn tijdens het vrijen is verminderd. Mevrouw kan haar werk weer zonder klachten uitvoeren.
Ondanks de oefeningen heeft ze toch nog wel last van redelijk wat urineverlies, vooral bij het hardlopen. De uroloog heeft bij mevrouw daarom nog een klein bandje (TVT) onder de plasbuis geplaatst en daarmee is het urineverlies sterk teruggedrongen. Mevrouw kon daarna met plezier het hardlopen weer oppakken.
10:00 uur: afspraak met mevrouw Van Gent
Het intakegesprek
“Mevrouw Van Gent is 62 jaar, getrouwd en heeft twee volwassen kinderen. Ze is een klein jaar geleden gestopt met werken omdat haar man met pensioen is gegaan. Ze heeft er naar uitgekeken om meer te kunnen wandelen en dan met name lange afstandswandelingen. Maar nu merkt ze dat ze bij het wandelen problemen krijgt met het ophouden van haar ontlasting. Ze heeft al jaren wat last van urineverlies. Af en toe een paar druppels als ze net te laat bij het toilet is. Mevrouw Van Gent kan daar wel mee leven en is tevreden met het incontinentie materiaal dat beschikbaar is. Maar sinds ze gestopt is met werken, is het al eens gebeurd (en eigenlijk al wel meer dan eens) dat ze tijdens een lange wandeling haar ontlasting niet op kon houden. Toen mevrouw nog werkte, speelde deze problematiek niet. Er was altijd wel een toilet in de buurt. Daar ging ze heen zodra ze aandrang voelde. Maar nu is het toch echt anders en dat was voor de huisarts reden om mevrouw door te verwijzen naar het bekkenbodemcentrum.”
“Mevrouw Van Gent vertelt dat ze tijdens één van haar bevallingen behoorlijk is ‘ingescheurd’ en dat de baby erg zwaar was. Ook heeft ze al vaker aambeien gehad. Duidelijk geeft ze aan dat haar welzijn en functioneren te lijden hebben onder de huidige klachten. Ik vertel mevrouw Van Gent dat zowel het urineverlies, het verlies van ontlasting, maar ook de coördinatie van de bekkenbodemspieren kunnen worden beoordeeld tijdens ons bekkenbodemspreekuur. Mevrouw is blij dat ze hiervoor kan worden ingepland en is benieuwd naar de behandelmogelijkheden. Verder spreek ik met mevrouw over het incontinentiemateriaal dat ze gebruikt. We proberen samen te zoeken naar een product dat zoveel mogelijk bescherming en zekerheid biedt. Dit met de bedoeling dat mevrouw zoveel mogelijk, ook buitenshuis en tijdens het wandelen, actief kan blijven. Ik geef mevrouw proefmateriaal mee en maak een afspraak om met haar door te nemen hoe dit bevalt. Aan de hand hiervan kan ik het juiste materiaal voor mevrouw bestellen.”
Vervolg
“Voor mevrouw Van Gent is het volgende behandeladvies voorgesteld tijdens het multidisciplinaire spreekuur. Starten met bekkenfysiotherapie voor het trainen van de bekkenbodemspieren en het aanleren van goede toilethouding en gedrag. Mevrouw komt op de wachtlijst voor een behandeling aan haar aambeien. Er is geen behandeling nodig bij uroloog, gynaecoloog of psycholoog/seksuoloog. Na verloop van enkele maanden is het verlies van ontlasting verdwenen. Mevrouw verliest nog wel een beetje urine, maar dit is voor haar sociaal aanvaardbaar.”