Binnenkort wordt bij u een PEG-sonde geplaatst. Uw behandelend arts heeft u hierover geïnformeerd. Met deze informatie willen wij u uitleggen hoe de behandeling op de afdeling functieonderzoek verloopt. Hierbij beschrijven we de algemene gang van zaken. Het is mogelijk dat in uw geval hiervan enigszins wordt afgeweken.
Wat is een PEG-sonde?
Een Percutane Endoscopische Gastrostomie sonde, kortweg PEG-sonde genoemd, is een slangetje dat van buitenaf via de buikwand rechtstreeks in de maag wordt gebracht met behulp van een gastroscopie (kijkonderzoek). Via dit slangetje kunt u uw voeding toegediend krijgen. Het is echter ook mogelijk ‘gewoon’ te eten, afhankelijk van de voorschriften van uw arts.
Voeding en medicijnen
Omdat de aanwezigheid van voedsel in de maag het bekijken van de maagwand bemoeilijkt, mag u op de dag van de ingreep niets meer eten of drinken vanaf middernacht 24.00 uur. Wanneer u medicijnen, bloedverdunners of insuline gebruikt, neemt u dan contact op met uw arts zodat de medicatie aangepast kan worden. De bloedverdunners zullen na overleg met de arts enkele dagen vooraf aan het onderzoek gestopt worden. Uw arts zal vooraf een aangepaste hoeveelheid insuline met u afspreken.
De ingreep
De dag van de ingreep wordt u ongeveer een half uur voor de ingreep opgenomen op de dagverpleging (C1). Als u eventueel last hebt van allergische reacties (jodium, antibiotica etc.) wilt u dat dan melden? Voor de ingreep brengen we een infuus in. Hierdoor kunnen we eventueel antibiotica, spierverslappende- of kalmerende middelen inbrengen. We scheren overmatige buikbeharing tot 10 cm rondom de prikplaats.
De PEG-sonde wordt ingebracht op de scopiekamer. Tijdens de ingreep ligt u op uw rug op de behandeltafel. Voordat de ingreep begint krijgt u indien mogelijk een kalmerend middel toegediend via het infuus.
De PEG-sonde wordt ingebracht met behulp van een endoscoop. Dit is een buigzame slang die via uw mond wordt ingebracht tot in de maag. Aan het uiteinde van deze slang bevindt zich een camera, waarmee in de maag kan worden gekeken. Tijdens het inbrengen van de endoscoop moet u proberen rustig te ademen. Soms vraagt de arts u een slikbeweging te maken. Gedurende de ingreep wordt er lucht in de maag geblazen, waardoor het maagslijmvlies beter zichtbaar is en de maagwand tegen de voorste buikwand komt te liggen. Hierdoor kunt u lucht opboeren. U hoeft zich daar niet voor te schamen, de arts en de verpleegkundige zijn hieraan gewend. Het is van belang dat er voldoende lucht in uw maag aanwezig is, omdat zonder voldoende zicht de plaatsing niet lukt. De verpleegkundige let goed op en indien nodig zuigt zij het slijm uit de mond.
Met de endoscoop wordt beoordeeld waar de PEG-sonde door de huid gaat. Hierna wordt de huid plaatselijk verdoofd en vindt het inbrengen van de sonde plaats. De gastroscoop blijft een tijdje in uw mond zitten terwijl de insteekplaats voorbereid wordt. Als de scoop verwijderd wordt, zal de PEG-sonde geplaatst worden. Deze moet door de mond ingebracht worden en zal dus door de keel naar uw maag worden gebracht. Dit kan nadien wat pijnlijk aanvoelen. Het uitwendige plaatje wordt tegen de huid geplaatst. De insteekplaats wordt afgedekt met steriel gaas, dit blijft ongeveer een week zitten en wordt alleen vervangen als het vies of doorgelekt is. Door de verdoving voelt u geen pijn, alleen merkt u enige druk op uw buik. De ingreep duurt ongeveer 30 minuten.
- plaatje aan de binnenzijde van de maagwand (inwendig fixatieplaatje)
- uitwendig fixatieplaatje
- afsluitklem
- aansluitstukje met afsluitdopje
- maagkatheter
- maag
- buikhuid
Na de ingreep
Als de verdoving is uitgewerkt kan de prikplaats pijnlijk zijn. U mag daarvoor een voorgeschreven pijnstiller nemen. De pijn is meestal na 1 of 2 dagen over. De arts zal u voorschrijven wanneer u weer mag beginnen met drinken. Meestal wordt na ongeveer 6 uur begonnen met het toedienen van water via de sonde en na 3 uur nogmaals. Als alles goed gaat wordt na ongeveer 12 uur begonnen met het toedienen van de sondevoeding. Omdat u de sonde voeding thuis waarschijnlijk zelf gaat toedienen is het belangrijk dat u goed begrijpt hoe het toedienen in zijn werk gaat en hoe u de PEG sonde moet verzorgen. U krijgt hierover instructies mee op de afdeling.
Weer thuis
- Als u thuis hulp nodig heeft van een wijkverpleegkundige voor de verzorging van de PEG-sonde of voor toedienen van de voeding, bespreekt u dit dan vooraf met de behandelend arts op de afdeling.
- Alle spullen voor de toediening van voeding, de verzorging van de PEG-sonde en de vergoeding via de zorgverzekeraar worden bij plaatsing van de sonde op de verpleegafdeling afgesproken.
Verzorging van de PEG-sonde
De eerste week:
Vooral in de eerste week na de ingreep is het belangrijk dat de wanden van de maag en de buik goed tegen elkaar gehouden worden. Daarom wordt het uitwendige plaatje strak tegen de buikwand gelegd. Dit moet een week zo blijven. In deze week dient men de PEG-sonde zo min mogelijk te bewegen. De eerste week na de ingreep mag u niet douchen of baden. In deze eerste week blijft het verband op de insteekplaats zitten, het wordt alleen vervangen als het vies en/of doorgelekt is. Nadat is gestart met de voeding via de PEG-sonde moet de sonde 4-6 keer daags worden doorgespoten met 20-30 cc water op kamertemperatuur.
In ieder geval:
- Voor de start van de voeding;
- Voor het verwisselen van een pak sondevoeding;
- Voor- en na toediening van medicijnen via de sonde (zie algemene adviezen);
- Voor de nacht;
- Bij het wakker worden ’s morgens;
- Als de sondevoeding afgekoppeld wordt dan ruim spoelen met water.
Complicaties in de eerste week:
Als u tijdens de eerste week hevige buikpijn krijgt moet u stoppen met voeden en drinken en zo spoedig mogelijk contact opnemen met de thuiszorg tel: 0115- 674500, de huisartsenpost tel: 0115-643000 of uw eigen huisarts. Ook als de sonde er in de eerste week uitvalt, moet u stoppen met voeden en drinken en contact opnemen met thuiszorg of huisarts.
Na de eerste week
Na de eerste week wordt het uitwendige plaatje losser gezet, de verpleegkundige van de thuiszorg zal u hierbij helpen. Het plaatje mag nu niet strak op de huid knellen, de ruimte tussen de huid en het plaatje is nu ongeveer de dikte van een muntstuk. Vanaf nu mag u weer douchen, baden en zwemmen.
Verzorging
U reinigt dagelijks de huid rondom de PEG-sonde met water en zeep, evenals de onderkant van het plaatje. Laat daarna het plaatje goed drogen, u mag de insteekplaats echter niet föhnen. Als de insteekplaats van de sonde vochtig is, kunt u rondom de PEG-sonde de insteekplaats met een droog gaasje verbinden ter bescherming. U moet dit niet meer doen als het niet meer nodig is. Als u een gaasje aanbrengt dan moet u dit dagelijks verschonen. Een maal per dag moet de PEG-sonde een keer volledig gedraaid worden. Een maal per drie dagen moet de sonde op- en neer bewogen worden om vergroeiing van de sonde aan de buikwand te voorkomen. (Men noemt dit dompelen).
Complicaties na de eerste week
De PEG-sonde wordt aan de binnenkant van de maag vastgehouden door een plaatje. De kans dat de sonde eruit valt is erg klein. Gebeurt dit toch dan kunt u het wondje afdekken met een gaasje. Neem vervolgens zo snel mogelijk contact op met uw huisarts. Gebeurt dit ’s avonds of ’s nachts dan moet u direct contact opnemen met de thuiszorg tel: 0115-674500 of de Huisartsenpost (HAP) tel: 0115- 643000. Ook in het weekend moet u direct contact opnemen met de thuiszorg of de huisarts. De uittredeplaats groeit namelijk binnen enkele uren dicht. Indien u een roodverkleuring of verdikking rondom de uittredeplaats ziet of deze wordt pijnlijk, neem dan contact op met uw huisarts.
Algemene adviezen
- Let op verzorging van mond en gebit
- Medicijntoediening via de PEG-sonde: Bij voorkeur toedienen via een andere weg. Overleg met de apotheek of de medicatie vloeibaar geleverd kan worden of vraag om een alternatief. Medicijnen niet mengen met de sondevoeding.
- Altijd doorspuiten met water na toediening via de sonde.
Verwijderen van de sonde
De PEG- sonde is aangewezen om een zogenaamde fistel te vormen voor toedienen van voeding en vocht als dat op een andere manier niet lukt. Voor sommige patiënten is dit een tijdelijke oplossing maar het kan ook zijn dat deze manier van voeden een definitieve oplossing is. In dat geval wordt de PEG-sonde na verloop van tijd vervangen door een andere toedieningsweg.
Let op! De PEG-sonde wordt altijd in het ziekenhuis verwijderd.
Uw afspraak verzetten of een vraag?
Voor het verzetten of afzeggen van uw afspraak of als u vragen heeft over het onderzoek kunt u bellen met de secretaresse van de polikliniek MDL/interne. Zij is van maandag tot en met vrijdag van 08:30 – 16:30 uur bereikbaar op het volgende telefoonnummer: 0115-688573. Als u uw vraag per email stuurt naar scopieafdeling@zzv.nl dan krijgt u binnen twee werkdagen antwoord. Heeft u dringende vragen die niet kunnen wachten, dan kunt u contact opnemen met uw behandelend arts.
Januari 2023
