Informatie voor vrouwen die een sterilisatie overwegen
Wanneer je zeker bent dat je geen kinderen (meer) wilt krijgen, kun je een sterilisatie ondergaan. Een sterilisatie is een definitieve vorm van anticonceptie. Bij een sterilisatie worden je eileiders afgesloten waardoor je eicel niet meer bevrucht kan worden. Voordat je een sterilisatie ondergaat, is het goed om stil te taan bij de voor- en nadelen van een sterilisatie.
Wat is een sterilisatie?
Als je zeker bent dat je geen kinderen (meer) wilt krijgen, kun je een sterilisatie ondergaan. Om duidelijk te maken wat dit betekent, is het belangrijk dat je de functie weet van de baarmoeder, eileiders en eierstokken. Deze organen staan met elkaar in verbinding. Eierstokken maken eicellen aan en maken vrouwelijke hormonen. Wanneer de eierstokken een eicel hebben gemaakt (dat wordt ook wel het rijpen van een eicel genoemd) vindt de zogeheten eisprong plaats. Op dat moment kan er bevruchting plaatsvinden. Bij een bevruchting komen de zaadcellen via de vagina binnen en reizen deze via de baarmoeder naar de eileiders. Eileiders zijn de verbinding tussen e baarmoeder en de eicel. Zaadcellen bereiken dus via de eileiders de eicel. Wanneer de zaadcel doordringt tot de eicel vindt er bevruchting plaats. Daarna wordt de eicel via de eileiders naar de baarmoeder getransporteerd en ben je zwanger.
Bij een sterilisatie wordt dit proces doorbroken. De gynaecoloog sluit namelijk allebei de eileiders af. Doordat de eileiders af zijn gesloten na een sterilisatie, kunnen zaadcellen de eicel niet meer bereiken. Hierdoor kan de eicel niet meer worden bevrucht en kun je dus niet zwanger worden. De eierstokken blijven echter nog steeds hun werk doen en maken dus nog steeds eicellen en vrouwelijke hormonen aan. Deze eicellen kunnen nu alleen niet meer door de eileider. Daardoor komen de eicellen in de buikholte terecht. Je lichaam ruimt deze eicellen uit zichzelf op.
Welke soorten sterilisaties zijn er?
Er zijn verschillende manieren waarop een sterilisatie kan worden uitgevoerd. Een sterilisatie kan zowel bij mannen als bij vrouwen worden uitgevoerd.
Laparoscopische sterilisatie
Bij een laparoscopische sterilisatie sluit de gynaecoloog de eileiders af met ringetjes (Falope-ringen) of met clips (Filshie-clips). Via een sneetje in de buik gaat de gynaecoloog met een camera de buik in om de baarmoeder, eierstokken en eileiders goed te zien. Via een sneetje boven de schaamstreek plaatst de gynaecoloog de clips/ringen over beide eileiders. De eileiders zijn direct volledig afgesloten en daarmee is de sterilisatie onmiddellijk betrouwbaar. De operatie vindt plaats op een operatiekamer tijdens de dagbehandeling. De ingreep zelf duurt ongeveer een halfuur. Tijdens deze operatie ben je onder narcose.
Laparoscopische verwijdering van de eileiders (tubectomie)
Deze operatie gaat in principe hetzelfde als de sterilisatie, alleen worden er dan geen clips geplaatst, maar worden allebei de eileiders verwijderd. Als bijkomend voordeel heeft deze methode dat het risico op eierstokkanker iets kleiner wordt. De eierstokken en baarmoeder blijven zitten. Als nadeel komen sommige patiënten wel iets eerder in de overgang, zo’n 6 maanden.
Wat zijn de voordelen van een sterilisatie?
- Wanneer je gesteriliseerd bent, hoef je geen andere anticonceptiemiddelen meer te gebruiken;
- Je gebruikt geen hormonen om bevruchting tegen te gaan, zoals bij veel andere anticonceptiemiddelen. Tegelijkertijd blijft je eigen hormoonspiegel in balans doordat je eierstokken blijven werken als normaal;
- De betrouwbaarheid van een sterilisatie als anticonceptiemiddel is groot en daarmee is de kans op een zwangerschap erg klein.
Wat zijn de nadelen van een sterilisatie?
- Omdat je een operatie ondergaat, bestaat er een kans op complicaties tijdens en na de ingreep;
- Het is erg moeilijk en in vele gevallen zelfs niet mogelijk om een sterilisatie ongedaan te maken. Een sterilisatie wordt daarom ook een definitieve vorm van anticonceptie genoemd. Je moet dus erg zeker van je zaak zijn, wil je een sterilisatie ondergaan;
- Een sterilisatie zit niet in het basispakket van je zorgverzekering. Je hebt een aanvullende verzekering nodig, of je moet het gehele bedrag zelf betalen;
- Net als bij alle andere vormen van anticonceptie blijft er een kleine kans bestaan dat je toch zwanger wordt.
Wat is de kans op een zwangerschap na een sterilisatie?
Al wordt een sterilisatie een definitieve vorm van anticonceptie genoemd, bestaat er toch een kleine kans op een zwangerschap. Dit verschilt per sterilisatiemethode. De kans op een zwangerschap wordt per anticonceptiemethode berekend. Bij veel anticonceptiemiddelen wordt dit berekend per jaar van het gebruiken van het middel.
Bij de pil worden 3 per 1.000 vrouwen zwanger bij één jaar gebruik van de pil, mits je geen pillen vergeet. Bij het koperspiraaltje wordt 1 op de 1.000 vrouwen per jaar zwanger. Bij het hormoonspiraaltje worden 1 tot 2 vrouwen per 1.000 vrouwen per jaar zwanger. Bij een sterilisatie wordt de kans op een zwangerschap berekend gedurende het hele leven van een vrouw, in plaats van per jaar. Hierdoor is de kans op een zwangerschap van andere anticonceptiemiddelen ten opzichte van een sterilisatie niet gemakkelijk te vergelijken.
Wat als je spijt hebt na een sterilisatie?
Een sterilisatie is een definitieve keuze. Vrouwen die een sterilisatie ondergaan, zijn er zeker van dat zij geen kinderwens (meer) hebben. Toch komt het voor dat sommige vrouwen en/of hun partners spijt krijgen van hun beslissing. In de meeste gevallen krijgen vrouwen spijt omdat ze in een nieuwe relatie toch een kinderwens blijken te hebben. Het percentage vrouwen dat spijt krijgt van hun sterilisatie is 6%. Hoe jonger je bent ten tij de van de sterilisatie, hoe groter de kans is dat je spijt krijgt. Verder blijkt dat vrouwen die alleenstaand waren en nog geen kinderen hadden ten tijde van de sterilisatie een grotere kans hebben om spijt te krijgen.
Om het risico zo klein mogelijk te maken dat je spijt krijgt van je beslissing, wordt er geadviseerd om heel goed na te denken voordat je een sterilisatie ondergaat. Kies niet voor een sterilisatie als je in een emotioneel roerige tijd zit. Denk hierbij aan relatieproblemen of problemen bij een zwangerschap, bijvoorbeeld problemen waar veel emoties bij komen kijken, die je beoordelingsvermogen laten beïnvloeden. Als je sterilisatie een emotionele keuze is, heb je een grotere kans dat je spijt krijgt.
Verzekering
Kosten
De basisverzekering vergoed de kosten van sterilisatie niet. De kosten bedragen ca. €1.500,-. Sommige verzekeraars vergoeden gedeeltelijk wel vanuit de aanvullende verzekering. Informeer bij je zorgverzekeraar wat de mogelijkheden zijn.
Oktober 2021
Instemming met medische behandeling
U heeft de folder laparoscopische sterilisatie ontvangen. Hierin staan belangrijke zaken genoemd zoals:
- Wat houdt de ingreep in en wat is het resultaat;
- Welke risico’s zijn verbonden aan de ingreep;
- Dat sterilisatie van de vrouw een definitieve keuze is, waar goed over nagedacht moet worden;
- De kosten van de ingreep.
Wij vragen je de folder vóór je volgende afspraak door te nemen. Bij de volgende afspraak vragen wij je een formulier te ondertekenen waarin je aangeeft de folder te hebben ontvangen en te hebben gelezen.
————–
Ja, ik heb de folder laparoscopische sterilisatie ontvangen, gelezen en begrepen:
Verantwoording
Deze tekst is gemaakt door de Commissie Patiëntencommunicatie van de NVOG. Zij kregen hulp en goedkeuring van de NVOG-werkgroep Gynaecologische Endoscopie. Deze tekst voldoet aan de richtlijn sterilisatie van de vrouw.
(publicatiejaar 2018)
