Omgaan met een gipsverband vraagt wat handigheid en kennis. Mag je bijvoorbeeld douchen met een gipsverband? Wat doe je als je jeuk krijgt? Welke oefeningen kun je doen? Informatie hierover en leefregels hebben we voor u op een rij gezet.
Waarom een gipsverband?
Een gipsverband van kunststof of kalkgips zorgt ervoor dat de botbreuk in de juiste stand blijft staan. Hierdoor heeft u minder pijn en krijgen het beschadigde gewricht of de pezen rust.
Kalkgips
Kalkgips is pas na 24 tot 48 uur volledig hard. De eerste 2 dagen moet u er voorzichtig mee zijn. Laat het gips niet op een harde rand rusten, maar op een zachte onderlaag.
Kunststofgips
‘Circulair kunststofgips’ is na ongeveer 30 minuten al volledig hard en kan dus vrijwel direct worden belast (als dit is toegestaan).
Hoe kom ik aan elleboogkrukken?
Bij de fysiotherapie of de Huisartsenpost (HAP) kunt u elleboogkrukken kopen. Informatie over lopen met krukken vindt u bij ‘Lopen met elleboogkrukken’ folder op de website.
Leefregels als uw arm in het gips zit
Gips mag niet nat worden. Bij de gipskamer kunt u een douchehoes kopen. U kunt de douchehoes ook bestellen bij firma Lomed (www.lomed.nl). De ziektekostenverzekeraars vergoeden deze hoes meestal niet.
Draag uw arm in een sling of een mitella, of leg hem op een kussentje op uw schoot.
Zorg er steeds voor dat uw hand hoger is dan uw elleboog. Uw hand moet volledig in de mitella zitten. ’s Nachts doet u de sling of mitella af en kunt u uw arm op een kussentje laten rusten. In verband met een mogelijke zwelling kunt u beter geen ringen dragen.
Armoefeningen
Het is belangrijk dat u oefeningen doet om de bloedsomloop te stimuleren, uw gewrichten soepel te houden en de spierkracht zoveel mogelijk op peil te houden.
- Maak 3 tellen lang een stevige vuist en strek uw vingers vervolgens 3 tellen.
- Draai rondjes met uw schouder: ga in een iets voorovergebogen houding staan en maak een beweging alsof u ouderwets koffie maalt.
- Als uw elleboog niet is ingegipst: strek en buig uw elleboog.
- Doe iedere oefening 5 keer achter elkaar en herhaal dit enkele malen per dag.
Leefregels als uw been in het gips zit
Gips mag niet nat worden. Op de gipskamer kunt u een douchehoes kopen. U kunt de douchehoes ook bestellen bij firma Lomed (www.lomed.nl). De ziektekostenverzekeraars vergoeden deze hoes meestal niet.
Leg uw been op 1 of meerdere kussens. Het is belangrijk dat uw voet hoger ligt dan uw knie en uw knie weer wat hoger dan uw heup en dat uw hiel vrij ligt.
’s Nachts kunt u een kussen onder het voeteneinde van uw matras leggen.
U kunt de eerste tijd beter niet teveel lopen (met uw krukken) omdat uw been dan teveel naar beneden hangt. U mag niet lopen of staan op een onderbeenspalk van kalkgips, dan breekt het gips. Gebruikt u daarom altijd uw elleboogkrukken, ook als u alleen maar naar het toilet loopt.
Bij loopgips
- Probeer normaal te lopen, ga niet met uw been slepen.
- Neem kleine stapjes.
- Neem meer rust als de zwelling in uw been erger wordt tijdens het lopen, als uw been gaat kloppen of als u meer last krijgt van de breuk. Leg uw been dan hoog op bijvoorbeeld een kruk.
- Onder loopgips zit vaak een zool. Deze kunt u losmaken als u naar bed gaat. De zool is vaak dikker dan een schoenzool. U kunt aan uw andere been een schoen dragen met een zool/hak van vergelijkbare hoogte.
Beenoefeningen
Het is belangrijk dat u oefeningen doet om de bloedsomloop te stimuleren, uw gewrichten soepel te houden en de spierkracht zoveel mogelijk op peil te houden. Doe iedere oefening 5 keer achter elkaar en herhaal dit een paar keer per dag. Meer informatie vindt u onder ‘Oefeningen voor de enkel’.
- Trek uw tenen naar u toe (richting uw neus) gedurende 3 tellen, druk ze hierna 3 tellen van u af.
- Zittend: til uw been gestrekt gedurende 3 tellen op.
- Als uw knie niet is ingegipst: buig en strek uw knie.
Bijwerkingen en complicaties
Jeuk en huidbeschadiging
Jeuk ontstaat vaak door vocht tussen de huid en het gips, zoals transpiratievocht of water na het douchen. Als u last krijgt van jeuk, kunt u een haarföhn gebruiken om de ruimte tussen huid en gips droog te blazen. Doe dit niet te heet zodat u zich niet brandt. Krab uzelf nooit met een scherp voorwerp zoals een breinaald. Hiermee kunt u uw huid ernstig beschadigen. Huidbeschadigingen kunnen ook ontstaan wanneer er kleine voorwerpen tussen het gips en de huid terechtkomen.
Zwelling
Leg uw ingegipste arm of been omhoog. Hiermee voorkomt u dat uw arm of been gaat zwellen. Het helpt ook om een zwelling te laten afnemen.
Dikke enkel of voet
Het is mogelijk dat u in het begin een dikke enkel of voet krijgt. Dit is niet erg en gaat vanzelf voorbij. Het gaat sneller over als u uw been zoveel mogelijk omhoog houdt. Ook kunt u een paar dagen een elastische steunkous dragen. Als dat noodzakelijk is, geeft de gipsverbandmeester deze mee.
Wanneer contact opnemen?
Neem contact op met de gipsverbandmeester als:
- Uw vingers of tenen blauw, wit of erg dik worden
- Uw vingers of tenen tintelen en dit niet overgaat
- U uw vingers of tenen nauwelijks kunt bewegen
- U pijn of een knelling voelt die niet overgaat
- Het gips gebroken of gescheurd is
- Het gips nat geworden is
- Vragen kunt u tijdens uw controlebezoek stellen aan uw behandelend arts of aan de gipsverbandmeester. Zij helpen en adviseren u graag.
Wie belt u dan?
De gipsverbandmeester is te bereiken tijdens kantooruren via telefoonnummer:
- locatie De Honte: 0115 – 688336
- locatie Antonius: 0117 – 459224
In de avond- en nachturen en in het weekend kunt u contact opnemen met de afdeling spoedeisende hulp via telefoonnummer:
- locatie De Honte: 0115 – 688000
- locatie Antonius: 0117 – 459000
U vraagt dan naar de afdeling Spoedeisende Hulp.
Verwijderen van gips om het been
Wat neemt u mee?
Omdat uw spieren zwak zijn geworden, heeft u in het begin ondersteuning nodig. Neemt u dus krukken en stevige schoenen mee.
Heeft u nog vragen?
Als u vragen heeft, kunt u deze stellen tijdens uw controlebezoek aan de behandelend arts of gipsverbandmeester. Zij zijn graag bereid u te helpen of te adviseren. Natuurlijk kunt u tussendoor telefonisch contact opnemen met de gipskamer.
December 2022
