Binnenkort wordt u in het ZorgSaam Ziekenhuis opgenomen voor een FFR meting. Voor dit onderzoek wordt u opgenomen via de verpleegafdeling cardiologie (A1). Op deze pagina vindt u algemene informatie over uw opname, het onderzoek en richtlijnen voor thuis.
Wat is een FFR meting?
FFR staat voor Fractional Flow Reserve. Met een FFR meting kan nauwkeuring onderzocht worden hoezeer uw kransslagader(s) vernauwd zijn. De cardioloog meet hoe hoog de druk in de kransslagader is vóór en ná de vernauwing.
Aan de hand van deze meting bepaalt de cardioloog welke behandeling voor u het meest geschikt is. Mogelijke behandelingen zijn:
- Behandeling met medicijnen
- Dotterbehandeling met evt. stentplaatsing: In sommige gevallen gaat een FFR meting onmiddellijk over in een dotterbehandeling, ook wel PCI genoemd. Bekijk voor meer informatie over de dotterbehandeling onze folder ‘PCI-behandeling (dotterbehandeling)’
- Bypass operatie (omleidingsoperatie)
Informatie vooraf
Afspraak
U krijgt schriftelijk of telefonisch de datum en het tijdstip waarop u in het ziekenhuis wordt verwacht.
Medicatie
Gebruikt u medicijnen, neem ze dan in de originele verpakking mee op de dag van opname. U mag uw medicatie thuis niet innemen.
In enkele gevallen moet u een aantal dagen voor het onderzoek stoppen met bepaalde medicatie. Als dit het geval is, dan staat dit in de uitnodigingsbrief die u van ons ontvangt / heeft ontvangen.
Indien u vragen heeft over het doorgaan of stoppen van medicatie, kunt u contact opnemen met de planning van het Cardiologisch Interventie Centrum.
Overgevoeligheid
Als u overgevoelig bent voor contrastmiddelen of jodium, maar ook voor andere stoffen/medicatie, moet u dit voor het onderzoek melden. U kunt dan indien nodig iets krijgen om u te beschermen tegen een allergische reactie.
Nierfunctie
De contrastvloeistof die tijdens het onderzoek gebruikt wordt is schadelijk voor de nieren. Voordat u wordt opgenomen, bepalen we (indien deze niet bekend is) uw nierfunctie. Dit gebeurt met een bloedonderzoek. Indien u een verminderde nierfunctie heeft, krijgt u een infuus om extra vocht toe te dienen. De nieren worden dan beschermd tegen de contrastvloeistof. We adviseren u de dag van het onderzoek extra water te drinken.
Eten en drinken
Op de dag van opname mag u een ontbijt eten. Hierna dient u nuchter te blijven. U mag wel water blijven drinken.
Wachttijden
In het Cardiologisch Interventie Centrum zijn 2 behandelkamers, waar verschillende procedures worden uitgevoerd. Het kan voorkomen dat iemand die later binnenkomt, eerder dan u geholpen wordt. Tevens kunnen er spoedbehandelingen plaatsvinden. Helaas kunnen we niet precies aangeven op welk tijdstip het onderzoek zal plaatsvinden.
Meenemen naar het ziekenhuis
- Identiteitsbewijs/paspoort en afsprakenkaart
- Uw medicatie voor de komende 24 uur, samen met een medicatieoverzicht/paspoort. U kunt een overzicht/paspoort aanvragen bij uw apotheek
- Gebruikt u insuline, neem dan uw insulinepen en bloedsuikermeter mee
- Gemakkelijk zittende kleding en schoeisel wordt aangeraden, omdat u na het onderzoek de pols niet mag belasten of niet mag bukken als het onderzoek via de lies heeft plaats gevonden
- Nachtkleding en toiletartikelen voor het geval dat u een nachtje ter observatie moet blijven
Goed om te weten
Omdat het onderzoek onder steriele omstandigheden plaatsvindt, vragen wij u deze dag geen sieraden, nagellak, kunstnagels of make-up te dragen. Gebruik ook geen bodylotion. Tijdens het onderzoek mag u uw hoortoestel, bril of gebitprothese blijven dragen. We adviseren waardevolle spullen thuis te laten. U mag uw telefoon/tablet/leesboek meenemen.
Bezoek
Indien u opgenomen wordt via de verpleegafdeling cardiologie (A1) mag er één volwassen persoon meekomen, deze dient na het opnamegesprek de afdeling te verlaten en is welkom tijdens de reguliere bezoektijden. Voor de actuele bezoektijden verwijzen wij u naar onze website of kunt u telefonisch contact opnemen met de verpleegafdeling cardiologie (A1).
Zwangerschap
Bent u zwanger of denkt u zwanger te zijn? Geef dit door aan uw behandelend cardioloog.
Complicaties
Hoewel een FFR meting meestal zonder problemen verloopt, willen wij u toch informeren over de mogelijke complicaties die op kunnen treden. De cardioloog heeft dit van tevoren met u besproken. De cardioloog die het onderzoek aanvraagt, weegt de kans op deze complicaties altijd af tegen de voordelen van het onderzoek.
Het aantal complicaties / risico’s bij een FFR meting is bijzonder laag (1 – 5 %). De meest voorkomende complicaties:
- Nabloeden zowel plaatselijk als inwendig bij de punctieplaats;
- Hartritmestoornissen zoals extra hartslagen en een enkele keer kamer fladderen, waarvoor dan een onmiddellijke elektrische schok nodig is;
- Kramp van de kransslagader;
- (Lucht) embolie;
- Overgevoeligheid voor contrastvloeistof;
- Zenuwbeschadiging ter hoogte van de aanprikplaats, met meestal tijdelijke en een zeer enkele keer blijvende effecten;
- Algemeen ongemak, misselijkheid en braken;
- In geval van een procedure via de pols bestaat er een kleine (<1%) kans op tijdelijke of blijvende afsluiting van het bloedvat waardoor het onderzoek heeft plaatsgevonden. In de meeste gevallen geeft dit geen klachten en komt men hier per toeval achter op de poli. Een enkele keer geeft dit wel klachten;
- Uiterst zeldzaam zijn hersenberoerte (CVA), hartinfarct, nierfalen en overlijden (< 0.1%).
ZorgSaam Ziekenhuis heeft een samenwerkingsverband met het Maria Middelares ziekenhuis te Gent. Wanneer acuut hartchirurgisch ingrijpen noodzakelijk is vanwege een ernstige complicatie die tijdens of na het onderzoek optreedt, plaatsen wij u over naar dit ziekenhuis. Dit komt zelden voor.
Voorbereiding op de FFR meting
Voor het onderzoek meldt u zich op het afgesproken tijdstip op de verpleegafdeling cardiologie (A1).
U wordt ontvangen door een verpleegkundige. Er zal een kort anamnese gesprek worden gehouden. Er is ruimte om vragen te stellen aan de verpleegkundige. U krijgt later een waaknaald ingebracht waar tijdens het onderzoek medicatie door gegeven kan worden.
In principe gaat u, als alles naar wens verloopt, dezelfde dag nog naar huis. Mocht het om medische redenen nodig zijn kan de arts besluiten dat u langer moet blijven ter observatie.
Het onderzoek
De FFR meting vindt plaats tijdens een hartkatheterisatie.
U wordt naar het Cardiologisch Interventie Centrum gebracht waar u wordt ontvangen door het behandelteam. Het team bestaat uit een cardioloog en meestal drie hartkatheterisatieverpleegkundigen.
U neemt plaats op de onderzoekstafel en wordt aangesloten aan de bewakingsmonitor. Tijdens het gehele onderzoek houden de cardioloog en de hartkatheterisatie verpleegkundigen uw hartritme goed in de gaten. Er wordt bekeken of het onderzoek via uw pols of lies zal worden uitgevoerd.
Na het desinfecteren van de huid, krijgt u een steriel laken over u heen. U krijgt een plaatselijke verdoving. Daarna wordt een buisje in de slagader van uw pols of lies ingebracht. Wanneer het onderzoek via uw pols wordt uitgevoerd, krijgt u via dit buisje een medicijn toegediend dat kortdurend een branderig gevoel veroorzaakt in uw arm.
Daarna wordt een dun slangetje (katheter) via het buisje in uw pols/lies naar uw hart geschoven. Het opschuiven en bewegen van de katheter doet meestal geen pijn. Via de katheter wordt contrastvloeistof in uw kransslagaders gespoten. Met behulp van röntgenstraling worden uw kransslagaders daarna in beeld gebracht.
Om uw kransslagaders van alle kanten te bekijken, verandert de röntgenapparatuur die boven u hangt steeds van positie. De röntgenapparatuur komt soms heel dicht bij uw gezicht/lichaam om goede opnames te kunnen maken.
Als de cardioloog zichtbaar heeft gemaakt waar de vernauwing precies zit, leidt hij een dunne draad door een katheter naar het hart. Aan de draad zit een meetinstrumentje, welke de druk in de kransslagader(s) kan meten.
Tijdens het onderzoek krijgt u medicijnen toegediend die ervoor zorgen dat de bloedvaten zich verwijden. Dit medicijn kan hartkloppingen, een warm en/of beklemmend gevoel op de borst geven. Dit is volstrekt ongevaarlijk. Het medicijn werkt snel en is ook snel uitgewerkt. Deze klachten zullen binnen enkele minuten verdwijnen.
Na het onderzoek
De cardioloog zal de bevindingen van het onderzoek direct na het onderzoek met u bespreken. Op basis van de bevindingen van de hartkatheterisatie (CAG) kan uw cardioloog besluiten om bespreking plaats te laten vinden in het Hartteam.
Mogelijke behandelingen zijn:
- Behandeling met medicijnen
- Dotterbehandeling met stentplaatsing. Bekijk voor meer informatie over de dotterbehandeling onze folder ‘PCI-behandeling (dotterbehandeling)’.
- Bypass operatie (omleidingsoperatie)
- Hartklep operatie.
De duur van het onderzoek hangt van veel verschillende factoren af en is daarom per patiënt verschillend. Gemiddeld duurt een FFR meting 45 minuten.
Wanneer het onderzoek klaar is, gaat u terug naar de verpleegafdeling cardiologie (A1). De verpleegkundige controleert na het onderzoek de plaats waar de slagader is aangeprikt (pols/lies). Mocht u klachten krijgen van druk of pijn op de borst, zwelling en/of pijn rondom de aanprikplaats of het gevoel te krijgen onwel te worden, meldt dit dan bij de verpleegkundige.
Na FFR meting via de pols
Als u bent gekatheteriseerd via de pols, krijgt u een drukbandje om uw pols, welke de slagader dicht drukt, maar ervoor zorgt dat de hand nog steeds van bloed voorzien wordt. Er zit lucht in het drukbandje, er zal steeds een beetje lucht uit het bandje gehaald worden. Na een aantal uur wordt het polsbandje verwijderd. In principe mag u, als alles naar wens verloopt, vanaf 4 uur nadat het onderzoek heeft plaatsgevonden naar huis.
Belast en gebruik uw pols de eerste 24 uur niet. U mag de eerste 48 uur na het onderzoek niet autorijden, niet steunen op de pols, geen handen schudden of huishoudelijk werk doen.
De eerste dag na het onderzoek:
- Het ondersteunend verband om de pols, mag u 24 uur na het onderzoek verwijderen;
- Houdt het wondje droog en schoon;
- U mag douchen (de eerste 3 dagen niet in bad);
- Geef uw pols rust en beweeg niet teveel;
- U mag 48 uur niet zwaar tillen.
Vanaf de derde dag na het onderzoek:
- U mag weer beginnen met uw gewone dagelijkse bezigheden;
- Wacht nog een week met sporten en zwaar lichamelijk werk waar u uw pols bij gebruikt.
Normale verschijnselen na de ingreep:
- De pols kan wat dik en blauw zijn;
- De arm / pols kan een paar dagen gevoelig zijn;
- Er kunnen een paar druppeltje bloed uit het wondje lekken.
Na FFR meting via de lies
Na de FFR meting kan het prikgaatje in uw lies op twee manieren worden gesloten. De wijze van sluiten wordt bepaald door de cardioloog.
- Handmatig afdrukken
Wanneer wordt besloten om de liesslagader af te drukken, wordt er door de verpleegkundige, na het verwijderen van het buisje ongeveer 15 minuten stevig op uw lies gedrukt. Daarna krijgt u een drukverband om de heupen en lies heen. Het is belangrijk dat u daarna gedurende 4 uur plat blijft liggen, uw been niet buigt en uw hoofd niet optilt. Zo kan de slagader goed genezen. U mag tijdens de bedrust niet naar het toilet lopen en moet u tijdelijk gebruik maken van een po of urinaal.
- Plaatsen van een plugje, Angio-Seal
Een Angio-Seal lost na drie maanden vanzelf op. Na het plaatsen van de Angio-Seal moet u 1 á 2 uur plat blijven liggen, u mag uw been niet buigen en uw hoofd niet optillen. Zo kan het plugje goed hechten en de slagader goed genezen.
De eerste week na de ingreep:
- U mag niet fietsen;
- U mag niet zwaar tillen;
- U mag niet baden, u mag wel een korte, lauwe douche nemen;
- U mag geen autorijden i.v.m. mogelijke complicaties bij plotseling remmen;
- Bij hoesten, niezen en tijdens de ontlasting dient u lichte druk uit te oefenen in de lies met uw hand;
- Wanneer u uw werkzaamheden weer kunt hervatten dient u te overleggen met de cardioloog.
Normale verschijnselen na de ingreep:
- Uw lies kan wat dik en blauw zijn;
- Uw lies en/of been kan een paar dagen wat pijnlijk of gevoelig zijn;
- Er kunnen een paar druppels bloed uit het wondje lekken.
Wat te doen bij een slagaderlijke bloeding?
Een mogelijke complicatie is een slagaderlijke bloeding. Dit herkent u als volgt:
- De insteekopening gaat hevig bloeden. Het bloed komt met krachtige, snelle stoten uit de pols of lies.
- Er ontstaat plotseling een grote zwelling bij de pols of in de lies
– Bel 112
– Rijd niet zelf naar het ziekenhuis!
– Ga plat liggen, op de grond, een bed of een bank.
– Probeer de bloeding onder controle te krijgen door met veel kracht op of net boven de plaats te duwen waar het bloed uit komt. Dit mag u zelf doen of laat het iemand doen als u niet voldoende kracht kan uitoefenen. Blijf druk uitoefenen tot de ambulance is gearriveerd.
Ontslag
Voordat u naar huis gaat, bespreekt de verpleegkundige uw medicijngebruiken het eventuele vervolgtraject met u en u krijgt een aantal leefregels mee voor thuis. Tevens krijgt u een controle afspraak mee of deze wordt via de post/e-mail naar u verzonden. Als een vervolgonderzoek nodig is dan krijgt u ook daar de afspraak van mee of het wordt via post/e-mail naar u verzonden. Wanneer uw casus besproken wordt in het hartteam, zal uw behandelend cardioloog de uitslag hiervan met u bespreken op de controle afspraak.
Werkhervatting
Wanneer u weer mag werken, is van een aantal factoren afhankelijk en verschilt per persoon. U kunt dit na het onderzoek bespreken met uw cardioloog. Tevens zijn hier tips over terug te vinden in de leefregels die u mee naar huis krijgt na het onderzoek.
Tot slot
Als u na het lezen van deze folder nog vragen heeft, kunt u bellen met de planning van het Cardiologisch Interventie Centrum, telefoonnummer: 0115-677131
Meer informatie over ZorgSaam Ziekenhuis en de verschillende cardiologische onderzoeken en behandeling kunt u vinden op onze website: www.zorgsaam.org/cardiologie
Contactgegevens
- ZorgSaam Ziekenhuis
- Telefoonnummer: 0115-688000
- www.zorgsaam.org
- Planning Cardiologisch Interventie Centrum
- Telefoonnummer: 0115-677131
- E-mailadres: planningcicterneuzen@zzv.nl
- Lounge Cardiologisch Interventie Centrum
- Telefoonnummer: 0115-677061
- Verpleegafdeling cardiologie (A1)
- Telefoonnummer: 0115-688556
- Poli cardiologie
- Telefoonnummer: 0115-688487
- E-mailadres: policardiologie@zzv.nl
Juni 2021
