Echoscopie is een medisch onderzoek waarbij met behulp van ultrageluid, structuren in het lichaam zichtbaar gemaakt worden. Een andere naam is ultrageluidonderzoek. Ultrageluid bestaat uit hoog-frequente geluidsgolven die door een transducer worden uitgezonden. Het menselijk oor kan ze niet horen. De inwendige organen kaatsen deze geluidsgolven terug en ze worden zichtbaar op een scherm, de monitor. Tot nu toe is door wetenschappelijk onderzoek niet aangetoond dat de techniek schadelijke gevolgen zou kunnen hebben voor het ongeboren kind. Daarom leent echoscopie zich, in tegenstelling tot bijvoorbeeld röntgenonderzoek, goed voor toepassing tijdens de zwangerschap. Niettemin blijft voorzichtigheid geboden en is geen garantie te geven dat nadelige effecten nooit zullen optreden.
Prenatale screening
Je kunt laten onderzoeken of het kind in je buik een aandoening heeft. Of een lichamelijke afwijking. We noemen dit prenatale screening. Er zijn twee soorten screening:
- Onderzoek naar downsyndroom, edwardssyndroom en patausyndroom: de NIPT
- Onderzoek naar lichamelijke afwijkingen: de 13 wekenecho en de 20 wekenecho.
Je beslist zelf of je deze onderzoeken wilt laten doen.
Waarom wordt een echoscopie verricht
Algemeen geaccepteerde redenen om een echoscopie tijdens de zwangerschap te verrichten zijn:
De vitaliteitsecho
De eerste afspraak (de vitaliteitsecho) vindt plaats wanneer je ongeveer 7 á 8 weken zwanger bent. Tijdens deze echo wordt er gekeken of de zwangerschap intact is of de zwangerschap zich in de baarmoeder bevindt en of er sprake is van één kindje of meerdere kindjes. We kunnen dit het beste bekijken doormiddel van een vaginale echo. Als je dit niet prettig vindt, geef dit dan gerust aan. De echo wordt gemaakt door één van onze (verloskundig) echoscopisten.
De termijnbepaling
Hierbij kan worden vastgesteld of de zwangerschap zich in de baarmoeder bevindt. Er wordt vastgesteld of het hartje klopt en of het een eenling- of een meerling-zwangerschap betreft. Vervolgens wordt de duur van de zwangerschap vastgesteld door het kindje te meten. Aan de hand van deze meting wordt de uitgerekende datum berekend. Ook wordt er gekeken of de baarmoeder en de eierstokken er normaal uitzien.
De 13-weken echo
Vanaf 1 september 2021 start er een landelijke, wetenschappelijke studie naar de 13-wekenecho. Dit is een medisch onderzoek (echo) dat plaatsvindt tussen de 12+3 weken en 14+3 weken zwangerschap, als je hier gebruik van wilt maken. Met deze echo kan er al vroeger in de zwangerschap gekeken worden naar eventuele lichamelijke afwijkingen bij jullie kindje. Deze echo vervangt de 20-wekenecho (SEO) niet. Tijdens het counselingsgesprek met de verloskundige of de echoscopiste wordt deze echo ook met jullie besproken. Natuurlijk kan je hier dan ook vragen over stellen. Meer informatie over de 13-weken-echo vind je op https://www.pns.nl/13-wekenecho
Structureel Echoscopisch Onderzoek (20-weken echo)
Tijdens het Structureel Echoscopisch Onderzoek wordt met een echoscopie gekeken naar de aanwezigheid van een open rug of een open schedel. Ook kijken we naar de ontwikkeling van de organen van het kind en controleren we de groei. De uitslag van de echo bespreken we direct na het onderzoek met de aanstaande ouders. De 20-wekenecho is geen garantie voor een gezond kind. Niet alle afwijkingen kunnen echoscopisch worden gezien. Ook komt het voor dat bepaalde terugkaatsing van het ultrageluid een dusdanige beeldvorming geeft dat dit een afwijking doet vermoeden, terwijl dit niet het geval is. Ook zijn er aandoeningen die bij 20 weken niet opgepikt worden, omdat die zich pas later ontwikkelen. Bij een ongunstige uitslag bieden we vervolgonderzoek aan in een 3e lijns centrum. Voordat u deze onderzoeken uit laat voeren, wordt u door middel van een folder en een gesprek met de verloskundige, geïnformeerd over prenatale screening.
Later in de zwangerschap
Later in de zwangerschap kan er om verschillende redenen nog een echo afgesproken worden:
- controle van de groei van het ongeboren kind
- bepaling van de hoeveelheid vruchtwater
- plaats van de placenta
- de ligging van het kind
- controle van de bloeddoorstroming van de navelstreng
Informatie vooraf
Wilt u alvast meer informatie, dan kunt u die vinden op de volgende websites:
Er zijn twee manieren om tijdens de zwangerschap een echo te maken
De uitwendige echo
De uitwendige echo maakt afbeeldingen via de buikwand. Om een goede geleiding van de geluidsgolven te verkrijgen, wordt gel op de buik aangebracht.
De inwendige echo
Hierbij wordt een dunne, langwerpige transducer in de vagina ingebracht. Om de dunne transducer wordt een condoom gedaan. Daarop brengt men een glijmiddel aan om het inbrengen gemakkelijker te maken. Het inbrengen doet meestal geen pijn. Voor dit onderzoek is een lege blaas het meest gunstig voor een goede beeldvorming. Vóór 10 weken zwangerschapsduur wordt de voorkeur gegeven aan de inwendige echo. Het uiteinde van de transducer komt bij een inwendige echo dichter bij de baarmoeder, waardoor een beter beeld ontstaat. Een jonge zwangerschap is dan duidelijker zichtbaar. Indien u moeite heeft met een inwendige echo, dan kunt u dit altijd aangeven. Bloedverlies is medisch gezien niet bezwaarlijk voor een inwendige of uitwendige echo.
Wie voert het onderzoek uit
In ons ziekenhuis voeren de verloskundigen meestal de echoscopieën uit. Zij hebben hiervoor verschillende opleidingen in de echoscopie gevolgd. Indien er tijdens de echo het vermoeden van een afwijking bij het kind te zien is of er wordt iets anders gezien dan waar de echo voor bedoeld was, kan na overleg met de aanstaande ouders een verwijzing volgen naar een 3e lijns centrum. De centra waar wij naar verwijzen zijn het Erasmus MC in Rotterdam of het Universitair Ziekenhuis in Gent.
Kinderen bij de echo
Echoscopie is een medisch onderzoek dat grote concentratie vraagt van de onderzoeker. De uitkomst is op voorhand nog onzeker en valt niet altijd positief uit. Daarom vragen wij u alleen of in gezelschap van uw partner naar het spreekuur te komen. Op deze manier is een vereiste rustige onderzoeksituatie verzekerd. Dit komt de kwaliteit van het onderzoek ten goede, terwijl de medische bevindingen in alle rust en openheid meteen na het onderzoek met u kunnen worden besproken. Zeker de 20-weken echo kan van lange duur zijn en kinderen die hierbij meekomen, worden vaak onrustig.
Oktober 2021
