Bij u, uw partner of familielid is een depressie vastgesteld. In deze folder kunt u lezen wat een depressie is en waar u voor meer informatie terecht kunt. Een depressie is behoorlijk ingrijpend voor iedereen die ermee te maken heeft en het roept waarschijnlijk veel vragen op.
Wat is een depressie?
Bijna iedereen is wel eens somber. Meestal gaat zo’n sombere stemming vanzelf over. Er kan soms een goede reden zijn voor somberheid, zoals het verlies van een dierbare. Als iemand zich langer dan twee weken bijna iedere dag erg somber voelt en nauwelijks energie of belangstelling heeft voor de omgeving, kan er sprake zijn van een depressie. Depressie bij ouderen komt veel voor en wordt te vaak onterecht aan de leeftijd toegeschreven.
Verschijnselen
Er kan sprake zijn van een depressie als iemand zich minstens twee weken achter elkaar erg somber voelt en last heeft van een aantal van onderstaande verschijnselen:
- Depressieve stemming tijdens het grootste gedeelte van de dag
- Gebrek aan interesse in de omgeving (sociale contacten)
- Verminderd plezier of verminderde belangstelling voor bijna alle activiteiten
- Sterke neiging tot piekeren
- Gevoel niets waard te zijn, niets te kunnen, tekort te schieten, waardeloosheid, schuldgevoelens
- Concentratieproblemen, vergeetachtigheid en besluiteloosheid
- Slaapproblemen, bijvoorbeeld met inslapen, doorslapen of moeite met opstaan
- Lichamelijke klachten zoals verstopping van de darmen, onverklaarbare pijn, duizeligheid, hartkloppingen, trillende handen, druk op de borst en hoofd- en rugpijn
- Lusteloosheid en prikkelbaarheid of juist traagheid (denken en handelen)
- Gebrek aan eetlust en gewichtsverlies
- Vermoeidheid of verlies van energie
- Gedachten aan de dood
Oorzaken
Een depressie hoeft geen duidelijke oorzaken te hebben. Vaak is de oorzaak een combinatie van psychische, lichamelijke en sociale factoren. Het is moeilijk om precies te achterhalen waardoor een depressie op latere leeftijd ontstaat.
De wijze waarop iemand omgaat met problemen en ziekte kan een belangrijke rol spelen bij het ontstaan van een depressie.
Eventuele oorzaken van een depressie zijn:
- Verlies van een dierbare, werk, gezondheid
- Traumatische gebeurtenissen, bijvoorbeeld een ongeval
- Lichamelijke ziekten
- Erfelijke aanleg
- Medicatie, bijvoorbeeld Parkinsonmedicatie, rustgevende medicatie
- Alcohol en drugs
- Sociale factoren, bijvoorbeeld eenzaamheid
Diagnose
Een depressie is niet altijd makkelijk vast te stellen. Zeker op oudere leeftijd zijn de klachten minder duidelijk te herkennen. De diagnose depressie wordt gesteld op basis van psychiatrisch onderzoek en het uitsluiten van andere oorzaken.
Behandeling
Het is bij een depressie belangrijk dat er steun is vanuit de omgeving, aandacht voor goede zelfzorg en voldoende lichamelijke beweging en ontspanning. In sommige gevallen is er hulp van een zorgverlener nodig.
De behandeling kan bestaan uit coachende begeleiding, psychotherapeutische behandeling en/of medicijnen.
Wat kunt u zelf doen?
- Praat over uw sombere stemming en gevoelens van angst met uw arts en familie
- Gun uzelf tijd voor herstel, het kost vaak maanden
- Stel niet teveel eisen aan uzelf maar richt u op de dagelijkse activiteiten
- Eet gezond en gevarieerd, drink voldoende vocht, wees matig met alcohol
- Zorg dagelijks voor lichamelijke beweging, zoals een half uur wandelen of fietsen
De rol van partner, familielid of naaste
U zult merken dat het niet eenvoudig is om met een naaste met depressieve gevoelens om te gaan. Vaak lijkt het alsof uw naaste met depressieve gevoelens uw zorg niet waardeert. Dit kan uw motivatie sterk verminderen. Toch is het voor het ‘genezen’ van een depressie van groot belang dat de omgeving de patiënt met een depressie blijft ondersteunen. Hieronder volgen een paar tips die u wellicht hierbij kunnen helpen.
- Wees begripvol. Geef gelegenheid om gevoelens te uiten en respecteer ze
- Straal vertrouwen en optimisme uit
- Stel uw familielid gerust
- Zorg voor een goed dag- en nachtritme. Help om een vast ritme te vinden, dit kan houvast bieden op momenten dat niets meer belangrijk lijkt. Daarbij is het belangrijk dat u zich aan de gemaakte afspraken houdt, omdat een depressieve patiënt al snel denkt dat niets meer de moeite waard is.
- Schrijf afspraken op omdat de aandacht en concentratie bij een depressie vaak verminderd zijn
- Vermijd belangrijke beslissingen. Uw familielid denkt, voelt en reageert nu anders op situaties dan wanneer hij/zij niet depressief is. Het is aan te raden dat men met het nemen van belangrijke beslissingen wacht tot de depressie voorbij is.
- Onderneem samen korte activiteiten om te ontspannen
- Zorg goed voor uzelf. Zorg ervoor dat u uw eigen activiteiten blijft ondernemen. Praat over de depressie van uw naaste met anderen en aarzel niet om hulp te vragen. Met andere woorden: zorg goed voor uzelf en zoek steun bij elkaar.
Waar kunt u terecht met vragen?
U kunt terecht bij uw behandelaar voor verdere vragen. Meer informatie kunt u vinden op:
- www.hersenstichting.nl
- www.depressie.nl
- Overige patiëntenverenigingen voor mensen met een depressie en hun naasten.
Mei 2021
