In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten tot een operatie waarbij de prostaat geheel wordt verwijderd door een robot geassisteerde totale prostatectomie. ZorgSaam beschikt niet over dergelijke apparatuur, zodat u bent verwezen naar het ziekenhuis AZ Maria Middelares in Gent. U wordt daar opgenomen op de afdeling Urologie (4e verdieping). Uw eigen uroloog van ZorgSaam voert de operatie uit. Op deze pagina vindt u informatie over de operatie. Heeft u na het lezen nog vragen, stel deze dan gerust aan de arts of de urologische oncologie verpleegkundige.
De prostaat
De prostaat is een klier ter grootte van een walnoot. Hij bevindt zich rondom de plasbuis onder de blaas. Tussen de blaas en de prostaat bevindt zich een sluitspier van de blaas, de tweede sluitspier zit onder de prostaat. De prostaatklier produceert vloeistof, het prostaatvocht. Het prostaatvocht komt samen met het zaad (dat in de zaadbal wordt gemaakt) tijdens een zaadlozing naar buiten (sperma), en houdt de zaadcellen in leven tijdens hun tocht naar de eicel.
Prostaatkanker
Een kwaadaardig gezwel ontstaat meestal aan de rand van de prostaat, soms in het prostaatweefsel rond de plasbuis. Het gezwel groeit doorgaans langzaam. Prostaatkanker komt voor bij 103 op de 100.000 mannen. De kans op het krijgen van prostaatkanker is afhankelijk van de leeftijd: Vanaf de leeftijd van 45 jaar tot 80 jaar neemt het aantal nieuwe patiënten met prostaatkanker sterk toe. Vanaf de leeftijd van 80 jaar neemt het aantal nieuwe gevallen van prostaatkanker weer af. Voor prostaatkanker bestaat een groot aantal behandelingsmogelijkheden. De uroloog heeft bij u een operatie voorgesteld waarbij de prostaat in het geheel wordt verwijderd met behulp van een robot.
Robot-geassisteerde totale prostatectomie
De uroloog zal u opereren met de Da Vinci Robot. Bij de operatie worden de prostaat met prostaatkapsel en de zaadblaasjes verwijderd. Het gevolg is dat u onvruchtbaar wordt. Soms worden ook de nabijgelegen lymfeklieren verwijderd. Het weggehaalde weefsel wordt in het laboratorium onderzocht. De uitslag van dit onderzoek bepaalt mede de noodzaak van verdere behandeling. De Da Vinci Robot bestaat uit een patiënt-component met vier armen. Deze houden verschillende instrumenten vast welke via kleine gaatjes in de patiënt zijn binnengebracht door de chirurg. De robot werkt niet op zichzelf, maar wordt door de uroloog bediend. De chirurg beschikt over vergroot driedimensionaal beeld. Hierdoor heeft de uroloog een veel beter zicht en het geeft hem fijnere vingerbewegingen, waardoor veel preciezer kan worden geopereerd.
De theoretische voordelen ten opzichte van een open procedure voor de patiënt zijn
- minder pijn na de operatie;
- minder bloedverlies en bloedtransfusies;
- sneller herstel;
- korter ziekenhuisverblijf;
- minder littekens;
- minder kans op erectiestoornissen;
- minder kans op urineverlies;
- sneller hervatten van de normale dagelijkse activiteiten.
De techniek is voldoende uitgeprobeerd. Echter, zoals bij elke ingreep, kunnen deze voordelen niet gegarandeerd worden. Elke patiënt en elke ingreep is immers anders.
Duur van het verblijf in het ziekenhuis
U moet rekenen op een verblijfsduur van ongeveer 4 dagen afhankelijk van het verloop en herstel.
Tijdens uw verblijf is AZ Maria Middelares verantwoordelijk voor de ingreep en uw verblijf aldaar.
AZ Maria Middelares: Buitenring Sint-Denijs 30, 9000 Gent, België
Tel: 003292464646 www.azmmsj.be
Voorbereiding
- Het is van groot belang dat u, indien u bloedverdunnende medicijnen gebruikt, dit vooraf bespreekt met de uroloog. De uroloog bepaalt in overleg met u, vanaf wanneer u met deze medicijnen tijdelijk moet stoppen.
- Een urologisch oncologieverpleegkundige begeleidt u voor en na uw opname op psychosociaal vlak. De urologische oncologieverpleegkundige is een verpleegkundige die zich na haar algemene opleiding verder gespecialiseerd heeft in het begeleiden en verzorgen van patiënten met urologische kanker.
- U krijgt een machtiging mee voor de fysiotherapie om te starten met bekkenbodemspier-oefeningen. Hiervoor maakt u zelf een afspraak bij een gespecialiseerd bekkenbodemfysiotherapeut. Na een totale prostatectomie, is het namelijk mogelijk dat uw bekkenbodemspieren en de sluitspier nog onvoldoende in staat zijn om de blaas goed af te sluiten. Dit geeft stressincontinentie. Bij stressincontinentie treedt ongewild urineverlies op ten gevolge van plotselinge drukverhoging in de buik, zoals bij opstaan, bukken, tillen, hoesten, niezen, lachen of sporten. De verhoogde buikdruk (waarbij ook verhoogde druk op de blaas) kan onvoldoende door de sluitspier van de blaas worden opgevangen en ongewild urineverlies is het gevolg. Met oefeningen kunt u de bekkenbodemspieren trainen.
- De urologische oncologie verpleegkundige bestelt voor u bij Medireva (medisch speciaalzaak) een basisset katheterzakken en een setje incontinentiemateriaal. Dit wordt bij u thuis bezorgd.
- De vergoeding van kosten in het buitenland is afhankelijk van uw verzekering. U kunt het beste vooraf contact opnemen met uw verzekeraar. Indien nodig kunnen er via de urologische oncologie verpleegkundige extra documenten worden aangeleverd.
Wat u mee moet nemen naar AZ Maria Middelares:
- Identiteitsbewijs.
- De medicijnen die u gebruikt.
- Gegevens van uw ziektekostenverzekering.
- Europese ziekteverzekeringskaart.
- Toilet artikelen, handdoeken, nachtkleding , pantoffels en een ochtendjas.
- Neem wat geld neem voor eventuele kosten (o.a. telefoon).
- Neem geen waardevolle spullen neem. Het ziekenhuis is niet aansprakelijk voor verlies of diefstal.
Wat komt er allemaal bij deze operatie kijken?
De dag van de operatie
- U wordt geschoren ter voorbereiding van de operatie.
- U krijgt een klyx om te zorgen dat de darmen leeg zijn. Deze krijgt u in het ziekenhuis.
- Net voor de operatie krijgt u een licht kalmerend middel. U krijgt ook anti-flebitiskousen aan.
- De verpleegkundige brengt u in uw bed naar de voorbereiding van de operatiekamer. Daar kunt u met eventuele vragen of opmerkingen nog bij de anesthesist terecht.
- In de voorbereidingskamer wordt een infuus geplaatst ter voorbereiding op de narcose.
- Eventueel kan de familie contact opnemen met de verpleegkundige om informatie in te winnen over het verloop van de operatie. Tel: 003292461500.
Direct na de operatie:
- U heeft een infuus in de arm voor de toediening van vocht.
- Na de ingreep blijft een blaaskatheter (kunststof slangetje) achter. Als u last heeft van spasmen (samentrekking van de blaas) met urineverlies naast de catheter, meld dit dan aan de verpleegkundige of de arts! Hiervoor kunt u medicatie krijgen.
- Het is normaal dat na de operatie uw urine bloederig is.
- Na de operatie krijgt u regelmatig pijnstillers. Als u nog pijn heeft, meld dit dan aan de verpleegkundige.
- Eventueel kan de uroloog tijdens de operatie een wonddrain in het wondgebied achterlaten, dit is een slangetje wat overtollig wondvocht afvoert.
De eerste dagen na de operatie
- Als u goed wakker bent na de operatie mag u weer beginnen met drinken. Dit wordt snel uitgebreid met voeding. Het is het belangrijk dat u goed drinkt, namelijk ongeveer 2 liter per dag. Daar verstaan we alle dranken onder, maar ook soep, pudding of vla.
- Het is belangrijk dat u zo snel mogelijk weer in beweging komt, dit om complicaties te voorkomen. De fysiotherapie zal bij u langs komen voor oefeningen voor de ademhaling en beweging.
- U krijgt ter voorkoming van trombose iedere avond een injectie.
- Tijdens de operatie zijn oplosbare hechtingen gebruikt, deze hoeven niet te worden verwijderd.
- Als de ontlasting na de operatie moeilijk op gang komt, kan er medicatie worden opgestart. U kunt hierom vragen aan de arts of verpleegkundige.
Mogelijke complicaties
Incontinentie
Meteen na het verwijderen van de katheter kan het voor u nog moeilijk zijn de urine volledig op te houden. Dit wordt incontinentie genoemd. Het is niet te zeggen hoelang deze incontinentie zal duren. Het kan langdurig zijn. Meestal krijgt u na enige tijd toch weer de controle over de urinestroom terug met behulp van bekkenbodemspieroefeningen. Incontinentie kan ook blijvend zijn. Dit komt zelden voor.
Impotentie
Het komt vaak voor dat mannen impotent worden als gevolg van deze operatie. Dit komt doordat de zenuwen die een erectie veroorzaken beschadigd kunnen raken tijdens de operatie. Om het kwaadaardige gezwel in zijn geheel te kunnen verwijderen, kan dit niet altijd worden voorkomen.
Wondcomplicaties
Zoals bij iedere operatie kan een wondinfectie optreden. Deze kan over het algemeen goed worden behandeld.
Bloedverlies
Door deze ingreep zult u regelmatig wat bloed in de urine zien, dit is normaal. Bij extreem veel bloedverlies (donkerrood) moet u de arts waarschuwen.
Ontslag
- 2 dagen na de operatie (op woensdag) gaat u met ontslag.
- Als u bloedverdunners gebruikte zal de arts afspreken wanneer u hier weer mee mag starten.
- Als u het ziekenhuis verlaat, heeft u nog een blaaskatheter.
- U heeft op de poli voor de operatie al een vervolgafspraak gehad voor een polibezoek bij uw eigen uroloog. Deze afspraak is 7 à 10 dagen na uw operatie.
- De verpleegkundige vult de blaas met Nacl 0.9% en daarna wordt de katheter verwijderd. Hierna moet u proberen om de ingebrachte hoerveelheid vocht terug uit te plassen op een speciale toilet (flowmetrie).
- Een proefsetje incontinentie materiaal heeft u al in huis. Het advies is om van de tena men level 2 al een extra pak te bestellen, zodat u voldoende in huis heeft nadat de blaascatheter is verwijderd.
- Als de catheter is verwijderd kunt u een afspraak maken bij de fysio voor de bekkenbodemoefeningen.
Weer thuis
Algemeen
De eerste zes weken na de operatie moet u het rustig aan doen. U mag wel autorijden, maar niet fietsen, niet zwaar tillen, geen intensief huishoudelijk werk (zoals stofzuigen) verrichten en niet baden of zwemmen. Na zes weken kunt u deze activiteiten weer langzaam opbouwen. In het algemeen kunnen er na een operatie, in combinatie met de narcose, vermoeidheidsklachten optreden. De ernst van de vermoeidheid verschilt per persoon. Hou er rekening mee dat het een half jaar kan duren voordat u de conditie terug heeft van voor de operatie. U blijft onder controle bij de uroloog.
Contact opnemen met poli urologie
- Als u aanhoudende pijn heeft die met paracetamol niet verdwijnt.
- Als u koorts heeft boven 38 ºC.
- Als u niet kunt plassen, uw urine erg bloederig is en dit met veel drinken niet verdwijnt.
Adviezen
- Drink per dag 1,5 tot 2 liter vocht. Als u te weinig drinkt, heeft u meer kans op urineweginfecties, nierstenen en obstipatie (harde ontlasting).
- Streef ernaar om regelmatig het toilet te bezoeken om te plassen, ongeveer zes keer per dag. Let bij het plassen op dat u niet geforceerd plast, dus niet met de buik persen.
- Inspanning: Niet tillen, geen zware inspanningen, niet fietsen gedurende de eerste 6 weken.
- Bij pijn mag u maximaal 4 maal daags 2 paracetamol van 500 mg nemen. Paracetamol is verkrijgbaar bij iedere apotheek en drogist. Het wordt niet vergoed door de ziektekostenverzekeraar.
Seksualiteit
De operatie kan gevolgen hebben voor uw seksueel functioneren. Omdat prostaat en zaadblaasjes verwijderd zijn, is het niet meer mogelijk een zaadlozing te krijgen. Het is nog wel mogelijk een orgasme te krijgen, maar omdat dit orgasme plaatsvindt zonder zaadlozing noemt men het ook wel een droog orgasme. Ook kan het voorkomen dat er tijdens de operatie zenuwen beschadigd worden, hierdoor kan een erectiestoornis optreden. Vanzelfsprekend probeert de uroloog de zenuwen zoveel als mogelijk te sparen. Ten behoeve van het verwijderen van het kwaadaardige gezwel, kan het zijn dat de zenuwen geheel of gedeeltelijk verwijderd moeten worden.
Als u geestelijk en lichamelijk voldoende hersteld bent van de operatie en u voelt de behoefte om weer seksueel actief te zijn, dan kunt u het beste weer gaan uitproberen wat er lukt. U moet er wel rekening mee houden dat het in het begin misschien nog niet lukt om bijvoorbeeld een erectie te krijgen. Dit hoeft niet altijd aan de operatie te liggen, maar kan ook veroorzaakt worden door de spanning van de eerste keer en de gedachte: ‘werkt het allemaal nog wel?’. Laat u zich niet te snel ontmoedigen en bespreek uw verwachtingen en onzekerheden met uw partner.
Vragen
U wordt geopereerd omdat prostaatkanker bij u is geconstateerd. Dat is een ingrijpende gebeurtenis voor uzelf en uw omgeving. Het is dan ook begrijpelijk dat u vragen heeft na de operatie. Bespreek deze met uw uroloog of de urologische oncologie verpleegkundige, bij wie u onder controle blijft.
Voor meer informatie of lotgenotencontact kunt u terecht bij:
Belangrijke telefoonnummers
Deze informatie beschrijft de algemene procedure en is bedoeld als extra informatie naast het gesprek met uw behandelend arts. Heeft u na het lezen hiervan behoeft aan meer informatie, dan kunt u contact opnemen met de urologische oncologie verpleegkundige. Wij zijn bereikbaar op woensdag de hele dag en op donderdagochtend 0115-688491
Bij complicaties kunt u contact opnemen met polikliniek urologie:
- Locatie De Honte in Terneuzen: 0115 68 83 40
- Locatie Antonius in Oostburg: 0117 45 93 73
- Locatie Liduina in Hulst: 0114-373020
Juni 2021
