De cornea of het hoornvlies is het voorste laagje van het oog. Dit bestaat uit 5 lagen: Epitheel, membraan van Bowman, Stroma, membraan van Descemet en het Endotheel.
In een gezond oog zitten cellen in het hoornvlies die zorgen voor de afvoer van het oogvocht. Zo blijft het hoornvlies een mooi doorzichtig laagje.
Bij een dystrofie van het hoornvlies nemen de cellen af. Hierdoor kan het vocht niet goed weg uit het oog, waardoor er vochtophoping komt in hoornvlies. Deze wordt dan dikker en minder helder. Het gevolg kan zijn dat uw zich minder wordt. Een corneadystrofie is dus een ontwikkelingsstoornis van het hoornvlies, die in alle 5 lagen van het hoornvlies een afwijking kan veroorzaken.
Corneadystrofieën zijn erfelijke aandoeningen van de cornea (hoornvlies) in beide ogen, die in de loop van jaren langzaam erger worden. Klachten ontstaan meestal vanaf de leeftijd van 10 jaar, maar kunnen ook later optreden. Er bestaan vele soorten Corneadystrofieën met een verschillend ziekteverloop.
De achterste laag van de cornea (hoornvlies): het endotheel, kan door de volgende dystrofieën aangedaan zijn:
Fuch’s endotheel dystrofie
Dit is de meest voorkomende dystrofie. Bij deze aandoening zijn de endotheelcellen afwijkend. De normale pompwerking van de endotheelcellen is verstoord, waardoor het overtollige vocht uit de cornea niet meer weggepompt wordt. Hierdoor stapelt zich vocht op in het hoornvlies. Dit wordt oedeem van de cornea ofwel corneaoedeem genoemd.
Deze kan zeer mild tot heel ernstig zijn. Soms zijn er geen klachten en soms zijn er heel veel klachten met zeer slecht zicht. Typische klachten zijn:
- Zicht ‘s ochtends vrij mistig en klaart later in de dag op;
- Kringen of halo’s rond lichten;
- Mistig/wazig zicht;
- Last van fel licht (fotofobie).
Oorzaken van deze dystrofie kunnen zijn:
- Erfelijkheid;
- Beschadiging van de cornea bij een oogoperatie;
- Ongeluk/ trauma;
- Infectie van de cornea of iris.
Posterieure polymorfe dystrofie
Dit is een zeldzame dystrofie die al vroeg in het leven ontstaat. De endotheelcellen krijgen kleine uitlopertjes (microvilli), gaan zich delen en groeien soms verder het oog in. Met de spleetlamp zijn kleine letsels, kleine blaasjes of banden te zien die gevormd worden door de abnormale endotheelcellen. Hierbij kan wazig zicht optreden.
Wanneer ook in de oppervlakkige epitheel laag (voorste laag van het hoornvlies) vochtopstapeling optreedt in de vorm van vochtblaasjes dan kan plotse pijn ontstaan wanneer deze blaasjes springen (bulleuze keratopathie).
Diagnose
De oogarts onderzoekt een corneadystrofie met een spleetlamp en stelt een diagnose aan de hand van het beeld. Aangezien bijna alle corneadystrofieën erfelijk zijn, kan het nuttig zijn ook de familieleden van de patiënt te onderzoeken.
Behandeling
De Fuch’s endotheel dystrofie is helaas niet te genezen. Indien de aandoening verder gevorderd is, dan kan een laserbehandeling of hoornvliestransplantatie nodig zijn. Bij beginnende Fuch’s dystrofie kunt u ‘s ochtends de cornea droog föhnen. Hierdoor wordt het teveel aan vocht vermindert en kan u iets beter zien. U houdt uw haarföhn op armlengte van het oog en richt 1 minuut lang op uw ogen. De oogarts kan u daarnaast ook oogdruppels of oogzalf voorschrijven om het cornea oedeem tegen te gaan. Dit geneest de oogziekte niet, maar kan een operatie uitstellen. Een zachte contactlens kan de pijn van corneaoedeem verminderen.
Meer informatie
Indien u vragen heeft over uw (vervolg)afspraken, diagnose of behandeling, dan kunt u contact opnemen met de oogpoli op het nummer: 0115-688488. Dit kan van maandag t/m vrijdag tussen 8:00 en 17:00 uur.
November 2020
