Button/Gastrotube

Een button is een voedingssonde die door de buikwand, via een al bestaande fistel in de maag geplaatst wordt. Deze voedingssonde kan alleen geplaatst worden als u al een PEG-sonde heeft. De button is gemaakt van siliconen. Aan het uiteinde van de sonde in de maag zit een opblaasbare ballon en op de buik (het externe basisdeel) zit een voedingspoort en een ballonventiel. Met behulp van een verlengslang kunnen via de voedingspoort de benodigde hoeveelheden voeding en vocht en de maag ingebracht worden. Via het ballonventiel wordt de ballon met vloeistof gevuld. De button is beschikbaar in verschillende maten. Zowel de diameter van de voedingssonde als de lengte kan verschillen. De uiteindelijke maat voor de sonde wordt pas bepaald tijdens de plaatsing.

De button voedingssonde bestaat uit de volgende onderdelen:

1. Het ballonventiel

De siliconenballon wordt met vloeistof (meestal water) gevuld en geleegd via het ballon-ventiel. In dit ballonventiel bevindt zich een mechanisme dat er voor zorgt dat het water niet zomaar uit de ventiel kan teruglopen. Het ventiel mag alleen gebruikt worden bij het controleren van de balloninhoud en bij het vervangen van de button. Er mag nooit voeding of medicijnen via het ballonventiel gegeven worden.

2. De voedingspoort

De voedingspoort is de opening in het externe basisdeel dat door middel van een afsluitdopje geopend en gesloten kan worden. De voedingspoort geeft toegang tot de maag. Met behulp van een verlengslang die op deze voedingspoort gekoppeld kan worden, kunt u vocht, voeding en eventueel medicijnen toedienen. Deze verlengslang moet u altijd gebruiken en na gebruik goed schoonmaken. In de voedingspoort zit ook een klepje dat er voor zorgt dat er geen maaginhoud terug naar buiten kan lopen als het afsluitdopje open staat.

3. Het externe deel (datgene dat u ziet op de buik)

Het externe basisdeel houd de voedingssonde op zijn plaats. Daarnaast zorgt dit gedeelte er door middel van een afsluitdopje voor dat de voedingssonde geopend en gesloten kan worden. De onderkant van het basisdeel moet zich net boven het huidoppervlak bevinden. Op deze manier blijft de huid eromheen bereikbaar voor frisse lucht. Een goede afstand vanaf de huid is 3 mm; dat is ongeveer de dikte van een munt.

4. De ballon

De voedingssonde wordt door een met vloeistof gevulde ballon die in de maag zit op zijn plaats gehouden.

Het inbrengen van de button

De button wordt voor de eerste keer in het ziekenhuis geplaatst. Daarvoor wordt eerst de PEG-sonde verwijderd door middel van een gastroscopie. Omdat de button er in verschillende maten bestaat, wordt pas na de verwijdering van de PEG-sonde de definitieve lengte van de button bepaald. Hierna krijgt u een tijdelijke sonde die in de fistelopening geplaatst wordt tot de uiteindelijke button geplaatst kan worden, u krijgt een recept mee van de medisch specialist waarmee u de definitieve button kunt bestellen bij uw apotheek.

Zorg ervoor dat u altijd een reserve button in huis hebt! Dit kunt u eventueel bestellen bij Sorgente.

Aandachtspunten voor de verzorging van de button

• Draai de button één keer per dag rond, zo voorkomt u dat de ballon kan gaan ingroeien.
• Controleer voor elke voeding of de voedingspoort open is. Dit doet u door 2-5ml water door te spuiten via de voedingspoort. Na eventuele toediening van medicatie moet u de voedingssonde met 10-20ml water doorspuiten.
• Controleer de insteekplaats elke dag op roodheid, zwelling en andere bijzonderheden
• Vul de ballon nooit met meer dan 10 ml water (volgens gebruiksaanwijzing).
• Gebruik nooit een oliehoudend glijmiddel, hierdoor kan de ballon beschadigen. Gebruik een glijmiddel op waterbasis, zoals cathetergel.
• Bewaar accessoires zoals slangetjes, spuiten e.d. na het schoonmaken op een schone, koele en droge plek.
• Vervang minimaal iedere drie weken deze accessoires.
• Zorg ervoor dat de huid onder het fixatieplaatje na het baden of zwemmen goed wordt drooggedept. Dit om huidbeschadiging of huidirritatie te voorkomen.

Problemen, oorzaken en eventuele oplossingen

Lekkage van de fistel

Oorzaak:

1. De ballon is niet voldoende gevuld.
   
2. De button is te lang en steekt tevens naar buiten.

Oplossing

1. Controleer de ballon en spuit er zo nodig 2 ml extra water in (zodat er 7 ml inzit).
2. Tussen het externe fixatieplaatje en de huid moet ongeveer 3 mm zitten. Mocht de button naar uw idee te lang of te kort zijn dan kunt u het beste contact opnemen met het ziekenhuis zodat er een nieuwe meting gedaan kan worden voor de juiste maat van de button.

De button zit verstopt

Oorzaak

1. De button is niet regelmatig of onvoldoende doorgespoten met water.
2. Het toedienen van voeding met vezels of poedervormige medicatie.

Oplossing

1. Probeer de button voorzichtig met lauw water door te spuiten.
2. Na het geven van sondevoeding of medicatie altijd met ruim water doorspoelen. Alleen vloeibare of zeer fijngemalen medicijnen toedienen. Overleg zo nodig met uw apotheek voor mogelijkheden van andere toedieningsvormen.
3. Als de button niet meer doorgankelijk is, contact opnemen met de endoscopieafdeling.

Irritatie van de huid

Oorzaak

1. Lekkage van de fistel.
2. Overgevoeligheid voor het materiaal.
3. Een ontsteking.

Oplossing

1. Controleer of er een goede button geplaatst is, deze moet goed passen. Controleer of de ballon voldoende gevuld is.
2. Zorg dat u de huid onder het fixatieplaatje na zwemmen of baden goed droogdept. Plaats zo nodig een klein gaasje onder het externe fixatieplaatje.
3. Bescherm de huid rondom het stoma met wat zinkzalf. Neem contact op met de huisarts, endoscopieverpleegkundige of specialist.

Drukplek rondom de fistel

Oorzaak

1. Button is te kort.

Oplossing

1. Een langere sonde plaatsen (bij gewichtstoename kan de button ‘te kort’ worden, neem contact op met uw arts of wijkteam voor nieuwe meting).

Licht bloeden van de fistel

Oorzaak

1. Meestal door de groei van ‘wild vlees’ rondom de stoma.

Oplossing

1. Stop het bloeden door met een gaasje licht druk uit te oefenen op de insteekplaats. Overleg met uw huisarts of u het ‘wild vlees’ kunt aanstippen met zilvernitraatstift (pas op: niet de huid aanstippen, alleen het ‘wild vlees’) tweemaal per week, gedurende enkele weken, of dat er een andere oplossing is.

Het water kan niet uit de ballon verwijderd worden

Oorzaak

1. De spuit zit niet goed op het ventiel.
2. Het ventiel werkt niet goed meer.

Oplossing

1. De spuit een kwartslag dieper in de opening van het ventielgat plaatsen.
2. Het ventiel met bijvoorbeeld de (botte) achterkant van een satéprikker voorzichtig doordrukken.

Bij problemen met de button en voor vragen kunt u bellen met uw wijkteam. Voor het plaatsen van de button kunt u zich melden bij de poli MDL/scopieafdeling.

Uw afspraak verzetten of een vraag?

Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen? Dan kunt u contact opnemen met de polikliniek waar u onder behandeling bent. Wilt u de afspraak verzetten of annuleren dan kunt u dit doorgeven aan het secretariaat:

• Poli MDL, Zij zijn te bereiken van maandag t/m vrijdag van 08.30 – 10.30 uur en van 13.30- 15.30 uur op het volgende nummer: 0115-688573.

Voor overige vragen neemt u contact op met het secretariaat van uw behandelend arts (interne).

• Poli INTERNE, Zij zijn te bereiken van maandag t/m vrijdag van 08:30-12.00uur en van 13.30-15.30uur op het volgende telefoonnummer: 0115-688202.

Als u uw vraag per email stuurt naar scopieafdeling@zzv.nl dan krijgt u binnen twee werkdagen antwoord. Heeft u dringende vragen die niet kunnen wachten, dan kunt u contact opnemen met uw behandelend arts.

Juli 2024