In de mortuariumzorg maken we onderscheid in noodzakelijke en wenselijke zorg.
Noodzakelijke zorg
De noodzakelijke zorg omvat alle zorg welke binnen 3 uur na vrijgave van het lichaam verleend wordt. De kosten voor deze zorg zijn voor rekening van ZorgSaam uitgevoerd.
ZorgSaam is verplicht de noodzakelijke zorg uit te voeren. Dit kan (gedeeltelijk) door de verpleging zelf gebeuren, maar ZorgSaam kan ook (een deel van) deze dienstverlening overdragen aan een mortuariumbeheerder.
Noodzakelijke zorg bestaat uit onder andere:
- Het schouwen van de overledene. De schouwarts moet van deze schouwing verslag doen in een verklaring van overlijden en een formulier t.b.v. het CBS.
- Een gesprek met de behandelend arts waarin mogelijk toestemming wordt gevraagd voor obductie en/of donatie.
- Het gereed maken van de overledene zodat door de nabestaanden op de afdeling nog op een waardige manier afscheid kan worden genomen.
- Persoonlijke bezittingen overdragen aan de nabestaanden.
- Nabestaanden informeren over de verdere gang van zaken.
- Identificatiemiddelen aanbrengen op het lichaam van de overledene.
- Overledene gereed maken voor verder transport.
- Vrijgeven van het lichaam en overdragen aan de uitvaartverzorger.
Wenselijke zorg
Als een overledene niet binnen 3 uur na vrijgave van het lichaam wordt opgehaald, wordt overgegaan tot verdere zorg aan de overledene en aan het koelen van het lichaam. Daarnaast kan er zorg worden verleend op verzoek van nabestaanden, zoals een rituele wassing.
Voorbeelden van wenselijke zorg:
- Een (rituele) wassing van de overledene.
- Het verwijderen van een pacemaker of ICD.
- Begeleiding van nabestaanden tijdens rouwbezoek.
- Begeleiding van een rituele wassing.
- Koelen van het lichaam.
De kosten hiervoor zijn voor rekening van de nabestaande en worden via de uitvaartverzorger in rekening gebracht. Kijk voor een overzicht van alle kosten op de pagina Kosten.
Pacemaker of implantaten verwijderen
Het verwijderen van een pacemaker of ICD (Inwendige Cardioverter Defribrillator) bij een overledene voorafgaand aan de uitvaart is geen wettelijke verplichting. Wel wordt deze eis regelmatig gesteld door begraafplaatsen en vooral crematoria.
Als een begraafplaats- of crematoriumbeheerder deze eis stelt, dan moet degene die de overledene aanbiedt (meestal de uitvaartverzorger) er voor zorgen dat de pacemaker of ICD niet meer in het lichaam aanwezig is. Daarnaast kan ook van andere in het lichaam aanwezige implantaten worden geëist dat deze worden verwijderd. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een medicijnpomp of andere inwendige medische apparaten. ZorgSaam kan dit op verzoek van nabestaanden uitvoeren.