Ten gevolge van suikerziekte kunnen er beschadigingen optreden binnen in het oog. Zonder dat het zicht verminderd is, kunnen er toch reeds afwijkingen zijn. Dit is diabetisch retinopathie (afwijkingen in het netvlies door toedoen van de diabetes mellitus). Wanneer deze schadelijke afwijkingen niet tijdig worden ontdekt, en zo nodig behandeld, kan dat grote gevolgen hebben voor het zicht.
Diabetisch retinopathie
Bij diabetes kunnen de wanden van de bloedvaten zwakker worden. Dit gebeurt in het hele lichaam, dus ook in de dunne bloedvaatjes van het netvlies. Door de beschadigingen in de bloedvaatjes ontstaan kleine bloedinkjes op het netvlies (dot-bloedinkjes) en ongewone vaatkronkels (micro-aneurysma’s). Ook kan er vocht uit de bloedvaatjes lekken, wat onder het netvlies gaat zitten. Dit heet (diabetisch) macula-oedeem. Hierdoor kan het zicht verslechteren.
Als de schade aan de vaten toeneemt, kan het voorkomen dat de bloedvaatjes afgesloten raken en gebieden van het netvlies niet meer van zuurstof kunnen worden voorzien. Als dit het geval is, maakt het netvlies nieuwe vaten in die gebieden aan. Helaas zijn deze bloedvaten van hele slechte kwaliteit, waardoor ze meer schade aanbrengen: er ontstaan meer bloedinkjes en meer lekkages van vocht. Ook ontstaat er littekenweefsel op het netvlies, wat het netvlies laat samentrekken. Het stadium dat er nieuwe vaatjes gaan groeien in het netvlies heet proliferatieve diabetische retinopathie. Door de slechte nieuwe bloedvaten kunnen ook bloedingen ontstaan waarbij het bloed in het glasvocht terecht komt (glasvochtbloeding). Vaak gaat het zicht dan sterk achteruit, omdat men niet door het bloed heen kan kijken. Het bloed zal na verloop van tijd weer wegtrekken, maar soms moet dit weggehaald worden met een operatie. De schade aan het netvlies kan zelfs zo groot worden, dat door littekenweefsel het netvlies van zijn plek wordt getrokken (netvliesloslating). Ook hiervoor kan een operatie nodig zijn om dit te herstellen.
Onderzoek
Het kan zijn dat u een oproep via uw huisarts (Ksyos) krijgt, voor het maken van fundusfoto’s (=digitale foto’s van uw netvlies). Deze foto’s worden door de optometrist beoordeeld op eventuele afwijkingen (ook andere oogheelkundige bijzonderheden dan de diabetische afwijkingen worden beoordeeld). Wanneer de optometrist het nodig vindt dat u een consult bij de oogarts dient te krijgen, zal door het secretariaat van de poli oogheelkunde een afspraak ingepland worden. U krijgt te horen wanneer de afspraak gepland is (via brief en/of mail) en uw huisarts krijgt de terugkoppeling met het verzoek uw verwijsbrief in orde te maken. Bij het maken van de foto’s is het mogelijk dat wij uw oog druppelen, zodat uw pupil groter is. Hierdoor kunt u enkele uren wazig zicht ervaren. Neem uw zonnebril mee naar dit onderzoek. Zorg er zo mogelijk voor dat u niet zelf terug dient te rijden met de auto.
Tijdens de controle bij de oogarts zult u een aantal onderzoeken krijgen. Zo houden wij de gezondheid van uw netvlies goed in de gaten. Bij de controle door de oogarts gebruiken we oogdruppels waardoor u enkele uren wazig zicht kunt ervaren. Een zonnebril biedt u comfort wanneer de pupil wijd openstaat. We raden u aan om niet zelf auto te rijden.
Extra onderzoeken
Fluorescentie angiografie (FAG)
Met een fluorescentie angiografie worden snel achter elkaar veel foto’s van uw netvlies gemaakt. Om de bloedvaten duidelijk op de foto’s te kunnen zien, krijgt u eerst van de dokter een infuusnaaldje in uw arm, waarna er wat contrast vloeistof door het infuusnaaldje in de ader gespoten wordt. De bloedvaten in uw netvlies en het vaatvlies eronder worden door deze kleurstof beter zichtbaar op de foto. Het totale onderzoek duurt ongeveer een uur.
We werken met een digitale fotocamera voor het maken van de foto’s. Hierdoor kan uw oogarts de beelden op het scherm zien. De uitslag krijgt u direct na het onderzoek. Zo kan de juiste behandeling snel daarna worden gestart.
Ook bij dit onderzoek gebruiken we oogdruppels waardoor u enkele uren wazig zicht kunt ervaren. Een zonnebril biedt u comfort wanneer de pupil wijd openstaat. We adviseren u om niet zelf met de auto te rijden.
Na dit onderzoek kunt u het best veel water drinken. De contrast vloeistof verlaat via de urine het lichaam.
OCT scan
Dit is een digitale opname van uw netvlies. Hiervoor krijgt u geen druppels om de pupil wijd te zetten.
Behandeling
In de meeste gevallen is de behandeling niet gericht op de verbetering van het zicht, maar om verdere verslechtering van het zicht te voorkomen. Afhankelijk van de afwijkingen die bij u worden gevonden zijn er verschillende behandelmogelijkheden.
Panretinale laser- behandeling (panretinale photocoagulatie)
Het belangrijkste onderdeel van de behandeling van DRP is het voorkomen van de groei van nieuwe zwakke bloedvaatjes. Deze ontstaan wanneer delen van het netvlies te weinig zuurstof krijgen. Door die delen met te weinig zuurstof te behandelen met laser, geven deze delen geen signalen meer af om nieuwe bloedvaatjes aan te maken. Ook kan de laser bestaande nieuwe bloedvaatjes dicht maken. Een laserbehandeling duurt ongeveer een half uur. Vaak zijn er veel gebieden die gelaserd moeten worden; de behandeling kan over 3 of 4 afspraken verdeeld worden.
Focale of grid laserbehandeling
Deze laserbehandeling wordt specifiek gebruikt wanneer afwijkingen in het centrum van het netvlies (in de macula) worden gezien. Tijdens deze behandeling worden met een lichte intensiteit de plekken waar lekkage optreedt gesloten en/of wordt de afvoer verbeterd.
Ooginjectie met vegf- remmers
Bij oogziektes als diabetische retinopathie, kan door lekkende of slecht werkende bloedvaatjes onder de macula, oedeem ontstaan. Dit gebeurt onder invloed van een verhoogde productie van het groeistofje VEGF (vasculair endotheliale groei factor) in uw oog. Om de bloedvaten tot rust te brengen remmen we dit stofje af. Hiervoor gebruiken we injecties met VEGF-remmers of anti-VEGF.
Vitrectomie en netvliesoperatie
Als er een bloeding in de glasvochtruimte ontstaat kan soms een behandeling met koude (cryotherapie) helpen om de abnormale bloedvaten, die de bloeding hebben veroorzaakt, te doen verdwijnen. Als de bloeding hiermee niet voldoende opheldert, kan een vitrectomie uitgevoerd worden. Dit is een operatie, waarbij het glasvocht wordt verwijderd. Mogelijk kan tijdens de operatie uw netvlies ook behandeld worden met laserstralen.
Wanneer er een behandeling gestart moet worden, is deze afhankelijk van welke afwijkingen er gevonden worden en zal dit door de oogarts met u besproken worden.
Conclusie
Helaas geeft suikerziekte nogal eens problemen met het zien. Door de steeds betere onderzoeks- en behandeltechnieken is het tegenwoordig vaak mogelijk om retinopathie als gevolg van diabetes te remmen voordat er schade aan het zicht opgetreden is. Regelmatige controle van uw netvliezen is hiervoor wel noodzakelijk zodat we tijdig de afwijkingen als gevolg van de diabetes kunnen constateren
Meer informatie
Indien u vragen heeft over uw (vervolg)afspraken, diagnose of behandeling, dan kunt u contact opnemen met de oogpoli op het nummer: 0115-688488. Dit kan van maandag t/m vrijdag tussen 8.00 en 17.00 uur.
Augustus 2020
